ابعاد جهان 

پایان جهان کجاست ؟

تعداد آسمان ها از قرن های چهارم تا ششم پیش از میلاد مسیح، اخترشناسان یونانی پی بردند که باید بیشتر از یک سایبان (آسمان) وجود داشته باشد. چون اوضاع نسبی ستارگان ثابت، که حول زمین حرکت می‌کنند، ظاهراً تغییری نمی‌کند، اما اوضاع نسبی خورشید، ماه و پنج جسم درخشان ستاره مانند (که امروزه سیارات عطلرد، زهره ، مریخ ، مشتری و زحل می‌گویند) تغییر می‌کنند. در قرآن مجید نیز، جایی که صحبت از حقیقت آسمان می‌کند، لفظ آسمان های هفت گانه به کار برده می‌شود.

روش های مختلف اندازه گیری فواصل کیهانی در حدود صد و پنجاه سال پیش از میلاد، هیپارکوس (Hyparchus  )، فاصله زمین تا ماه را بر حسب قطر زمین به دست آورد. وی روشی را به کار برد که یک قرن پیش از او، به وسیله جسورترین اخترشناس یونانی آریستارکوس (Aristarchus  ) ، پیشنهاد شده بود. آریستاکوس متوجه شده بود که انحنای سایه زمین، وقتی که از ماه می‌گذرد، باید ابعاد نسبی زمین تا ماه را نشان دهد. با پذیرش این نظر و به کمک روش های هندسی می‌توان فاصله زمین تا ماه را بر حسب قطر زمین محاسبه کرد.

ادامه مطلب...

 خواب نیمروزی

 تنبلی یا نیاز طبیعی

هوا داغ است و در اداره گیر افتاده اید؟ نگرانید که ناگهان سر خود را روی میز بگذارید و به خواب بروید؟ مؤسسه روز ملی خواب نیمروزی اخیراً اعلام کرد که شواهد موجود نشان می دهد که دو مرتبه خواب در شبانه روز کاملاً طبیعی است.
جلوی کامپیوتر نشسته و چشمان خود را به سختی باز نگه می دارید. نور آفتاب از پنجره به داخل اتاق کارتان می تابد و به شما می گوید که سخت نگیرید و قدری استراحت کنید. اما شما همچنان سعی می کنید به خستگی خود پاسخی ندهید و سرسختانه به کار ادامه می دهید.
سازماندهندگان روز ملی خواب نیمروزی که این هفته برگزار شد می گویند که شما در اشتباهید. آن ها می گویند که بدن ما به گونه ای طراحی شده است که به خواب نیمروزی احتیاج دارد.
سرحال آوردن اعضا و جوارح

ادامه مطلب...

چرتکه

پدر بزرگ ماشین حساب

 چُرتکه ابزاری برای محاسبه چهار عمل اصلی و وسیله محاسبه‌ای قدیمی است که هنوز در بسیاری از کشورهای آسیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. واژه چرتکه در فارسی احتمالاً از روسی گرفته شده است. گونه روسی چرتکه، چوتی (tschoty  ) یا شوتی (schoty  ) نام دارد.

 یک چرتکه استاندارد برای انجام چهار عمل اصلی ریاضی مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌توان از آن برای محاسبه ریشه دوم و سوم اعداد نیز استفاده کرد. چرتکه از یک قاب اصلی تشکیل شده است که چندین میله عمودی در آن جاسازی شده و در هر یک از این میله‌ها تعدادی مهره چوبی وجود دارند که به بالا و پایین حرکت می‌کنند. یک میله افقی فضای داخل قاب را به دو قسمت تقسیم می‌کند که به نام ردیف بالا و ردیف پایین شناخته می‌شوند.

چرتکه را برای استفاده بر روی سطح صافی مانند میز یا روی پا قرار می‌دهند و تمام مهره‌های بالا و پایین را به سمت مخالف میله افقی حرکت می‌دهند. ارزش عددی هر مهره در ردیف بالا 5 و در ردیف پایینی معادل 1 است. هنگامی که مهره‌ها به سمت میله افقی حرکت داده شوند در واقع شمرده شده‌اند.

هنگامی که 5 مهره در ردیف پایینی شمرده شود، نتیجه به ردیف بالا منتقل می‌شود. هنگامی که تمام مهره‌های بالا و پایین یک ستون شمرده شدند، نتیجه آن یعنی (10) به نزدیکترین ستون سمت چپ آن منتقل می‌شود.آخرین ستون سمت راست، ستون یکان است، ستون بعدی دهگان، بعدی صدگان و الی آخر. محاسبات اعشاری به این ترتیب انجام می‌شود که فاصله بین دو ستون به عنوان ممیز تعیین می‌شود و تمام ستون های سمت راست این فاصله اعداد اعشار و ستون های سمت چپ اعداد صحیح را نشان می‌دهند.

 امروزه مغازه داران آسیایی همچنان از چرتکه برای محاسبات خود استفاده می‌کنند و استفاده از چرتکه در بسیاری از مدارس خاور دور تدریس می‌شود. برای آموزش محاسبات ریاضی به کودکان نابینا هم از چرتکه استفاده می‌شود و این بهترین وسیله جایگزین برای کاغذ و مداد است. علاوه بر آن در بسیاری از مدارس عادی نیز به جای ماشین حساب و یا انجام محاسبات روی کاغذ، از چرتکه استفاده می‌کنند و روش استفاده آن را به دانش آموزان تعلیم می دهند.

نامه‌ی آبراهام لینکلن به معلمان پسرش

 به پسرم درس بدهید. او باید بداند که همه‌ی مردم، دادگر و همه آن ها روراست نیستند.اما به پسرم بیاموزید که به ازای هر انسان بدکار، انسان خوب هم وجود دارد.به او بگویید به ازای هر سیاستمدار خودخواه، سیاستمدار جوانمردی هم یافت می‌شود.

   به او بیاموزید اگر با کار و زحمت خویش یک دلار کسب کند، بهتر از آن است که جایی روی زمین، پنج دلار بیابد. به او بیاموزید که از باختن پند بگیرد و از پیروز شدن لذت ببرد.او را از غبطه خوردن بر حذر دارید. به او نقش و تاثیر مهم خندیدن را یادآور شوید.اگر می توانید به او نقش موثر کتاب در زندگی را آموزش دهید. به او بگویید بیندیشد، به پرندگان در حال پرواز در دل آسمان دقیق شود، به گلهای درون باغچه و زنبورها که در هوا پرواز می کنند دقیق شود و بنگرد.به پسرم بیاموزید که در مدرسه بهتر این است که مردود شود اما با تقلب به قبولی نرسد.به پسرم یاد بدهید با ملایم ها ملایم و با گردن کش ها گردن کش باشد.به او بگویید به باورهایش باور داشته باشد. حتی اگر همه بر خلاف او حرف بزنند. به پسرم یاد بدهید که همه ی حرف ها را بشنود و سخنی را که به نظرش درست می رسد برگزیند.

ارزش های زندگی را به پسرم آموزش دهید. اگر می توانید به پسرم یاد بدهید که در اوج غم و اندوه لبخند به لب داشته باشد.به او بیاموزید که از اشک ریختن خجالت نکشد.به او بیاموزید که می تواند برای اندیشه و شعورش مبلغی تعیین کند، اما قیمت گذاری برای دل بی معناست.به او بگویید که تسلیم هیاهو نشود و اگر خود را بر حق می داند پای سخنش بایستد و با همه­ی نیرو مبارزه کند. در کار آموزش به پسرم نرمی به خرج دهید اما از او یک نازپرورده نسازید بگذارید شجاع باشد. به او بیاموزید که به مردم باور داشته باشد. توقع زیادی است اما ببینید که چه می توانید بکنید.

  ؟ هوش هیجانی:

ادامه مطلب...

یکی از معضلات سیستم آموزش و پرورش کشور ما چگونگی برخورد با دانش آموزان خاطی در مدارس است. در کشوری که ناگهان با سیل تبلیغات رادیو و تلویزیونی و مطبوعات برای دور کردن دبیران از به کارگیری تنبیه و جریمه و حتی اخراج دانش آموزان خاطی و قانون شکن از محیط درس، مواجه می شود و فشارهای زیادی بر جامعه تعلیم و تربیت وارد می آید، هیچ کس حاضر نیست راهکاری عملی و کاربردی برای برخورد با دانش آموزان خاطی ارائه دهد.
هیچ عقل سلیمی تنبیه دانش آموزان را در محیط مدرسه نمی پذیرد و از آن دفاع نمی کند، بلکه باید بر قبح این روش که خوشبختانه در سال های گذشته از میزان آن به طرز چشمگیری کاسته شده است، تاکید کرد; اما این سوال همچنان باقی است که معلم در برابر دانش آموزان جسور، گستاخ، بی ادب و بدون انگیزه لازم برای ادامه تحصیل چه سلاحی در اختیار دارد؟
تاکنون کدام نهاد، تشکیلات یا حتی کمیسیون و سمیناری در این خصوص تشکیل شده و فصلی باز کرده است تا عملا برای برخورد با دانش آموزان خاطی برنامه ای مدون ارائه کند؟ از آنجا که تنبیه در عمده مدارس دنیا غیرقانونی و ممنوع شمرده می شود و در سال های گذشته قوانین زیادی در حمایت از حقوق دانش آموزان در مدارس به تصویب رسیده است و مبنی بر آن دبیران نمی توانند تکالیف یا جریمه های سنگین به دانش آموزان بدهند و مسوولان مدارس نیز نمی توانند دانش آموزی را برای همیشه اخراج کنند، کنترل و برخورد با دانش آموزان خاطی بسیار سخت شده است.
به نوعی می توان گفت اقداماتی که برای حل معضلات قدیمی چون تنبیه بدنی، جریمه، تکالیف زیاد و اخراج از مدرسه در نظر گرفته و اعمال شده، معضل دیگری را در مدارس پدید آورده که به نوعی مایه نگرانی و آزار توام اولیا و مربیان شده است.

ادامه مطلب...

چگونه می‌توان آموخت؟

بارها با چنین پرسشهایی رو به رو می‌شویم. چگونه می‌توان ریاضیدان شد؟ چگونه می‌توان زمین شناس شد؟ چگونه می‌توان فیزیک یا شیمی را خوب یاد گرفت. برخی از دانش‌آموزان و دانشجویان کتابهای درسی خود را با کوشش فراوان می‌خوانند و نوشته‌ها را خوب به یاد می‌سپارند، ولی سرانجام چندان پیشرفتی نمی‌کنند و در بهترین حالت تنها از عهده گذراندن امتحان برمی‌آیند. چه راهی می‌توان یافت تا درسها را خوب فرا گیریم و از آنها بهره ببریم؟

مرض علم

یکی از پژوهندگان و ادب‌شناسان نامدار معاصر همیشه به دانشجویانش می‌گفت: " دانشجو برای اینکه در پژوهش و دانش‌پژوهی به جایی برسد باید مرض علم داشته باشد، مرضی که او را آزار بدهد و تا وقتی جواب آنچه را که می‌خواهد به دست نیاورده ، راحتش نگذارد. " این همان مرضی است که تا دم مرگ دست از سر ابوریحان بیرونی برنداشت و او در بستر مرگ از کسی که به دیدارش آمده بود درباره یک مسئله ریاضی می‌پرسید، این همان مرضی است که پاولف را وا‌ می‌داشت در دم مرگ هم شاگردانش را گرد آورد و وضع و حال خود را در وقت رفتن جان از بدن برایشان بازگو کند، این همان مرضی است که دکتر بهمنیار پژوهشگر ایرانی را وا می‌داشت خود را تا گردن در میان شپشها قرار دهد تا کارایی واکسن تیفوس را امتحان کند. بی‌شک، بدون داشتن عشق و ایمان به علم نمی‌توان از آن چندان بهره‌ای برد.

زنجیر علم

ادامه مطلب...

مقدمه

یادگیری مفاهیم و اصول شالوده فعالیتهای ذهنی آدمی را می‌ریزند. ما از راه مفهوم آموزی دنیا را در ذهن خود خلاصه می‌کنیم و با ایجاد ارتباط میان آنها ، پدیده‌های هستی را می‌شناسیم و به تفکر می‌پردازیم. مفاهیم عناصر اصلی اصول و قوانین را تشکیل می‌دهند و اصول و قوانین به نوبه خود تار و پود نظریه‌ها و اندیشه‌های انسان را می‌سازند. به عبارتی هر فرد یا آدمی پیش از آنکه بتواند به محرکها و رویدادهای محیط خود پاسخ مناسبی بدهد باید با مفاهیم در خود و مربوط آشنایی کافی داشته باشد. چنانکه اگر بخواهیم مساحت یک مربع مستطیل یا دایره را بدست آوریم باید با مفاهیم طول و عرض یا شعاع ، مجذور و عدد پی آشنا باشیم.

اهمیت یادگیری مفاهیم

دی چکو و کرافورد (1974) چندین مورد را در رابطه با تاثیر یادگیری مفاهیم در زندگی انسانها توضیح داده‌اند:

1. مفاهیم پیچیدگی محیط را کاهش می‌دهند.
2. مفاهیم ما را در شناسایی اشیا محیط پیرامون مان یاری می‌دهند.
3. مفاهیم نیاز به یادگیری مکرر را کاهش می‌دهند.
4. هر گونه آموزشی به یاری مفاهیم امکان پذیر است.

روش آموزش مفاهیم

ادامه مطلب...

روش تقطیع و فراخنای حافظه

در مورد اکثر افراد گنجایش حافظه کوتاه مدت نمی‌تواند به بیش از 2±7 افزایش یابد. با وجود این می‌توان اندازه قطعه‌ها را افزایش داد و از این راه بر تعداد ماده‌ها در فراخنای حافظه افزود. به عنوان مثال برای یادآوری 12 رقم 92-318-1499-231 می‌تواند آنها را در سه دسته چهارتایی دسته بندی کرد: 1892-4993-2311 و به راحتی 12 رقم را یادآوری کرد.

روش تصویر سازی ذهنی و رمز گردانی

هر وقت یک جفت واژه با یک تصویر ذهنی به هم ربط داده شوند، یادآوری آنها ، آسانتر می‌شود. هنگامی که ما دو واژه پروانه و کتاب را با یک تصویر ذهنی به هم ربط می‌دهیم، احتمالا یک پیوند معنادار بین آن دو برقرار می‌کنیم. این اصل عمده زیربنای بسیاری از نظامهای یادیار است. روش مکانها و روش واژه کلید از انواع نظامهای معروف یادیار هستند.

ادامه مطلب...

دید کلی

همه ما توانایی متمرکز شدن را داریم. نوشتن یک داستان ، نواختن پیانو یا مجذوب یک فیلم سینمایی شدن ، همگی به تمرکز نیاز دارند. ولی گاهی اوقات افکار شما پراکنده است و ذهنتان از موضوعی به موضوع دیگر کشیده می‌شود. در چنین مواقعی است که نیاز دارید یاد بگیرید چگونه حافظه خود را تقویت کنید؟ تقویت حافظه عبارت است از یادگیری های منظم ذهنی و مرتب کردن عواملی که یکباره به ذهن ما خطور می‌کنند.

افزایش فعالیت ها

اگر یک مطلب را سرسری بخوانید، تمرکز شما به راحتی برهم می‌ریزد. در عوض برای هر قسمت ، سرتان را تکان دهید و به دنبال پرسش بگردید. برای این مرحله باید بگویید "چگونه می‌توانم سطح فعالیتم را در حین مطالعه بالا ببرم؟" سپس مطالعه کنید تا جواب این پرسش را پیدا کنید. این کار ساده را انجام دهید. پرسشهایی که برای هر قسمت طرح می‌کنید مرکزیتی به افکار شما می‌دهند و باعث می‌شوند که روی مطلب مورد مطالعه مسلط شوید. همچنین هنگامی که درس می‌خوانید می‌توانید لیستی از پرسشها را تهیه کنید و برای پیدا کردن جواب پرسشها ، به درس گوش دهید. هر از گاهی ، مکان خود را تغییر دهید. در جایی که خیلی سرد است، ننشینید. جا به جا شدن ، به حرکت خون در بدن کمک می‌کند و باعث می‌شود که اکسیژن بیشتری به مغز شما برسد و شاداب و سرحال باشید.

روشهای ذهنی دیگر

ادامه مطلب...