حساسیت شنیداری برخی از غلط های دیکته مثل ( مسواک – مسباک ) و ( زنبور – رمبور ) به حساسیت شنیداری دانش آموز مربوط می شوند . یعنی کودک در شنیدن صداها حساس نیست .
راه های تقویت حساسیت شنیداری
1-تشخیص صداها از یکدیگر (ضبط صداهای مختلف) 2- دادن املا از صداهایی که دانش آموز بر آنها حساس نیست به عبارتی دیگر یعنی کلماتی را که بچه ها حساسیت دارند را به آنها املا نگوییم. 3- شنیدن انواع صدا با تن های مختلف (صدای ضبط را بالا و پایین بکنیم)4- پرهیز از شنیدن صداهای بلند5- تقویت مهارتهایی برای رفع جا انداختن کلمات مثل خواندن – ابتدا متن را برای بچه ها می خوانیم تا گوش آنها آن صداها و کلمات را بشنوند. 6- چشم دانش آموز را می بندیم و از فردی دیگر می خواهیم تا نام او را بگوید و او تشخیص بدهد که چه کسی او را صدا کرده است. 7-گوش کردن به رادیو با صدای بسیار کم به طوری که به زحمت قابل شنیدن باشد.
پرورش دقت بسیار برای ما اتفاق افتاده است که دانش آموزانی در نوشتن برخی واژه ها دقت کافی را ندارند و شاید سرکشی را کم گذاشته اند، ویا برعکس جایی که نیاز به سرکش نیست ، سرکش گذاشته اند . البته این مشکل در موارد دیگر نیز وجود دارد و فقط در مورد سرکش اتفاق نمی افتد .دانش آموزی که بی دقت است . معمولاً جز دانش آموزان زرنگ و عالی است بنابراین باید اکثر اوقات به او تذکر داد.
راه های تقویت دقت
1- دو تصویر که اختلاف جزئی دارند را به دانش آموزان نشان می دهیم تا تفاوت های دو تصویر را بگویند .2- روی کارت هایی واژه هایی را به طور ناقص می نویسیم تا دانش آموز آن را کامل کند .3- تمرین قبلی را این بار با نوشتن حروف اضافه برای یک واژه با دانش آموز اجرا می کنیم ، تا حرف اضافی را حذف کند .4- دیکته ی دانش آموزان را به یکدیگر می دهیم تا تصحیح کنند . 5- برای ترمیم نقیصه ی جا انداختن برخی حروف یا نقطه یا کم و زیادی دندانه های حروف یا جابه جا گذاشتن نقطه ها دو شکل مشابه که اختلاف جزئی دارند را به دانش آموز می دهیم ، تا تفاوت ها را بیابد .
مشکلا ت مربوط به آموزش برخی از واژه هایی هستند که دانش آموز به علت نبود آموزش کافی و صحیح آن ها را غلط می نویسند . ( تجربها – تجربه ها ) ، ( بنده گان – بندگان ) ، ( دیدنه پدر – دیدن ِ پدر )
راه های تقویت مشکلا ت مربوط به آموزش 1- استفاده از روش آموزگار اگر مربیان دیگری با کودک کارمی کنند. 2- استفاده معلم از روش های جدید .
مشکلات مربوط به « ِ- » یا « ه » بسیاری از دانش آموزان درنوشتن صدای «- ِ » در انتهای کلمه دچارمشکل می شوند یعنی واژه های( دیدنِ – نامِ ) را ( دیدنه – نامه ) می نویسند و برعکس واژه های ( نامه – رفته ) را به صورت ( نامِ – رفتِ ) می نویسند . بسیاری از راه کارها برای رفع این مشکل به کار گرفته شده است ، اما بهترین راه کار این است که برای بچه ها توضیح دهیم که بعضی وقت ها واژه ای را می گوییم که نشان دهنده ی اسامی برخی چیزهاست ( مثل : نامه – خانه ) که شما منتظر نیستید معلم آن واژه را ادامه دهد. اما بعضی از واژه ها هستند که بعد از گفته شدن شما منتظر هستید که معلم آن کلمه را ادامه دهد زیرا آن کلمه به تنهایی ، مقصود معلم را نمی رساند .( مثل : مدادِ – کیفِ )
اُ – استثنا یکی دیگر از مشکلات آموزشی که موجب نوشتن غلط می شود نوشتن صدای «اُ » است . واژه هایی مثل خوراک و خوش را ممکن است دانش آموز به صورت خُراک و خُش بنویسد .چون تعداد این واژه ها کم است می توان با نوشتن روی مقوا آن ها را در دید دانش آموزان قرار داد .یعنی از حافظه ی بصری آنان استفاده کرد .
همچنین در مورد نوشتن واژه های ( خواهر – خواب ) و امثال آن با گفتن داستانی در مورد حروف ، آنان را توجیه کرد ، مثلا داستان حرف « و » که لال است و صدایش در نمی آید ، اما بسیار دوست علاقه مند است که لااقل در برخی واژه ها حضور داشته باشد .
نتیجه
خواندن و نوشتن مهمترین عامل در انتقال افکار و عواطف انسان به شمار می رود . بنابراین لزوم توجه به این دو مقوله بر هر انسان روشن فکری کاملا آشکار است . در دوره ی دبستان اکثر معلمان برای تقویت مهارت نوشتن دانش آموزان وقت زیادی را صرف می کنند . والدین نیز نسبت به این مسئله کاملا حساس اند ، و در صورت بروز این مشکل انگشت اتهام را به سوی معلمین عزیز ،خود دانش آموزان و یاعوامل مختلف دیگر دراز می کنند . اما نکته ی اساسی در اینجا این است ،که ما اصولا سعی می کنیم هنگام بروز این مشکل با دادن تکالیف متعدد برای دانش آموزان این مشکل را حل کنیم . درصورتی که اگر کمی تامل کنیم به این نکته کاملا واقف خواهیم شد که مشکل همه ی دانش آموزان یکسان نیست . بنابراین دادن یک سری تکالیف تکراری به همه ی دانش آموزان یک اشتباه بزرگ است . آنچه باید به آن توجه نمود این است که، مشکلات دانش آموزان در یک مدت زمان خاصی بررسی شود. سپس با توجه به نوع مشکل برای هر دانش آموز تکالیف مشخص داده شود . شاید هم مشکل اصلی خود ما باشیم که روشی را اشتباه به کار گرفته ایم. که بازنگری در آن خالی از لطف نیست . « خشت اول گر نهد معمار کج ، تا ثریا می رود دیوار کج » .
پیشنهاد
1- در دانش آموزان انگیزه ی لازم را برای یادگیری املاء ایجاد کنیم . 2- به مشکلات روانی دانش آموزاهمیت دهیم و اجازه ندهیم هنگام نوشتن املاء به مواردی به جزاملاء فکر کند . 3- هنگام نوشتن املاء کلیه ی شرایط تاثیر گذاربر نوشتن را در نظر بگیریم . ممکن است بعضی از دانش آموزان دارای نقص شنوایی باشند . 4- هدف خود را ازدرس املاء قبلا مشخص کنیم . مثلا : دانش آموزان بعد از گفتن این املاء چه مهارت هایی را باید به دست آورند .5-برای تدریس املاء به اندازه ی کافی وقت در نظر بگیریم . چون بعضی از معلمان به دلیل اینکه وقت کافی در نظر نمی گیرند و یا متن املاء آن ها زیاد است ، سعی می کنند متن املاء را در آخر تند تند بخوانند که برای دانش آموزان ایجاد مشکل می کند .6- سعی کنیم برای دانش آموزان شرایطی را فراهم کنیم تا مهارت وهماهنگی بین اعضاء بدنشان را به دست آورند .7- قبل از گفتن املاء متن آن را یک بار برای دانش آموزان بخوانیم تا دانش آموزان آمادگی کافی را برای نوشتن املاء به دست بیاورند .8- موقع املاء گفتن در کلاس زیاد حرکت نکنیم . چون حواس دانش آموزان پرت می شود .9- متن املاء را کاملا رسا بخوانیم و کلمات را به صورت صحیح تلفظ کنیم .10- دانش آموزان هنگام نوشتن املاء ، هجی نکنند . 11- به وجه آموزشی املاء نسبت به وجه آزمونی املاء توجه کنیم .12- استفاده از یک روش برای املا ء برای دانش آموزان خسته کننده خواهد بود. تا جایی که بعضی از آن ها نسبت به املاء احساس تنفر خواهد کرد . پس بهتر است شیوه های نوین و جدید گفتن املاء را در کلاس اجرا کنیم .13-سعی کنیم بین درس املا و دیگر دروس ارتباط ایجاد کنیم .14- هنگام تصحیح متن املاء کلمات درست نوشته شده توسط دانش آموز را در نظر بگیرید . نه کلمات غلط نوشته شده را .15- به معیارهای صحیح ارزشیابی مسلط باشیم .16- فرم مخصوصی تهیه کنیم تا در یک دوره ی زمانی معین اشتباهات دانش آموزان را با روش های علمی برطرف کنیم . 17- با شاگردان دارای ضعف و اختلال به صورت انفرادی کار کنیم . و با والدین آن ها تماس داشته باشیم .
منابع
1- درمان اختلالات دیکته نویسی نوشته ی دکتر مصطفی تبریزی انتشارات فراوان 2- املاء و راه های آموزش آن نوشته ی سید علی عبداللهی حسینی 3- وبلاگ سرکار خانم رحیمیان 4- http://clinicalpsychology.blogfa.com
http://dshahedpm.blogfa.com 6- http://ldshahrood.blogfa.com -5-
کلمات کلیدی:
علل نارسا نویسی
1- عدم مهارت های پایه ای مانند چرخاندن ، فشاردادن ، گرفتن و امثال آن . 2- عدم رشد مهارت ها و هماهنگی های حرکتی و حرکت های ظریف ، که برای نوشتن ضروری هستند . 3- عدم هماهنگی چشم و دست . 4- عدم حرکت مناسب انگشتان .5- عدم توانایی کنترل بازو ، دست و عضلات انگشتان . 6-عدم یادگیری مفاهیم پایه ای مانند : بالا ، پایین ، زیر ، رو . 7- وضعیت قرار گرفتن نامناسب کاغذ و بدن به هنگام نوشتن . 8- فاصله ی نامناسب سر کودک با کاغذ به هنگام نوشتن . 9- استفاده از میز و صندلی و مداد نامناسب .10- در دست گرفتن مداد به صورت نامناسب . 11-عدم توانایی در طراحی فرم صحیح ترسیم هر یک از حروف و کلمات در ذهن . 12- دشواری در حفظ تجارب و تاثیرات دیداری . 13-بی قراری و پر تحرکی . 14- نداشتن انگیزه ی کافی برای خوب نوشتن . 15- تاخیر درتکلم . 16- فقر یا نارسایی آموزش . 17- اشکال در تبدیل و انتقال ادراک حس دیداری به حرکتی . 18- خطا در ادراک دیداری واژه ها 19- عدم هماهنگی کلی بدن .
راه های برطرف کردن نارسا نویسی
1- در اختیار قرار دادن روان نویس برای رسم خطوط 2- تهیه وایت برد کوچک برای نقاشی و رسم خط 3- اصلاح وضع نشستن کودک. 4-راست قرار دادن کاغذ و دفتر 5- اصلاح قلم به دست گرفتن و انتخاب نوع مداد (که بهترین و درست ترین روش به دست گرفتن قلم این است که قلم بین دو انگشت شست و نشانه قرار گیرد و انگشت سبابه تکیه گاه قلم گردد.) 6- تقویت عضلات انگشتان به کمک (خمیربازی - مچاله کردن کاغذ – استفاده از قیچی و بریدن کاغذ ، باز و بسته کردن دکمه ، زیپ ، بند کفش - ورزش انگشتان – رسم خطوط بر روی شن و ماسه – پر کردن شکل نقطه چین – کامل کردن شکل کلمه – نوشتن بین دو خط) 7- تقویت هماهنگی چشم با دست با روش های (در حلقه انداختن توپ – ماهی گیری – کوبیدن میخ – تیراندازی – چسبانَک و توپ – پیچاندن نخ دور قرقره – حمل استکان با لیوان آب - عمود نگه داشتن چوب – بریدن اشکال – تیله بازی – یک قل دو قل - دوختن)
راه های برطرف کردن وارونه نویسی
کلمات کلیدی:
دیکته و درمان اختلالات دیکته نویسی
مقدمه :
شنیدن و خواندن وسیله ایست برای پی بردن به افکار دیگران و گفتار و نوشتن وسیله ایست برای آگاه ساختن دیگران از مقاصد و افکار خود. بنابراین تمام کوشش هایی که در زمینه آموزش زبان در دبستان انجام می گیرد باید در جهت پرورش ارکان چهارگانه آن یعنی شنیدن – گفتن – خواندن و نوشتن باشد. اما سؤالی که در اینجا مطرح می شود این است که چرا دانش آموزان ما در املا ضعف دارند ؟ به روایتی اشکال کار در کجاست ؟ معلم؟ دانش آموز؟ و شاید هم خانواده ؟
در این مقاله سعی نموده ام تا با استفاده از تجربیات خود و منابع مختلف پاسخی به پرسش مطرح شده بدهم و عوامل مختلف را بررسی و در نهایت راهکارهایی را ارائه نمایم.امیدوارم که تلاش کوچک من در جهت پرورش قوای ذهنی ، عواطف ، استعدادها و توانایی های کودکانمان مفید واقع شود.
همه بر این باور اعتقاد دارند که خواندن نقش عمده ای در تقویت مهارت نوشتن دارد پس بنده ابتدا عوامل ششگانه ی زیر را که به عنوان عوامل تأثیر گذار بر خواندن می باشد را ارائه می دهم و بعد از آن بحث دیکته و اختلالات آن را ادامه می دهم.
عوامل ششگانه به عنوان عوامل تاثیر گذار بر آمادگی برای خواندن : 1- آمادگی جسمانی (تغذیه مناسب ، استراحت کامل،... ) 2- آمادگی ادراک ( توانایی کودکان در تشخیص و تمیز حروف و صداها) 3 - آمادگی شناختی ( میزان درک ، قدرت حل مسئله ، استدلال کردن و قابلیت مناسب هوشی و ذهنی ) 4 - آمادگی زبان ( از آنجا که اساس درک کودکان از مطالب نوشته شده در مهارت های زبانی نهفته است آمادگی زبان کودکان از اهمیت خاصی برخوردار است. ) 5- آمادگی عاطفی (چگونگی احساس کودکان نسبت به خود ، مدرسه و دیگران و آمادگی عاطفی آنها در یادگیری خواندن بسیار مهم است. ) 6- آمادگی محیطی- تجربی(کودکان باید معنی خوانده ها را از طریق گردش ، مشاهده طبیعت ، مسافرت ، محیط و دیدار آشنایان و ... تجربه کنند. ) (اسنگرانگ،ال.ای.بی،1352)
کلمات کلیدی:
کلمات کلیدی:
کلمات کلیدی:
کلمات کلیدی:
کلمات کلیدی:
خیلی از اضطراب های درون فردی و مشکلات اجتماعی ما حول این مسئله می چرخد که پول مقیاس عدالت، مساوات و ارزش های انسانی است.
ادامه مطلب... کلمات کلیدی:
کلمات کلیدی:
کلمات کلیدی: