نحوه ی آموزش انشا:

·       مقدمتاً باید عرض کنم برای آموزش، عشق و علاقه و تعامل می خواهد مصداق شعر معروفِ:

(در رَهِ منزل لیلی که خطرهاست به جان                              شرط اوّل قدم آن است که مجنون باشی)

ـ معلّم باید عشق، سوز، علاقه، خلاّق ، صبور ، کنجکاو، تیز بین ، بافهم، مطالعه صاحب نظر، تحلیل گر و منطقی و ... باشد تا در کارش موفّق و کارآمد و تولید محصول عالی نماید.

ـ در آموزش املا مواردی از قبیل رعایت نوشتن تلفّظ کردن نشانه ها و حروف الفبای فارسی وصحیح گفتن و صحیح شنیدن و صحیح دیدن و نوشتن مطرح بوده و لزوماً بایستی رعایت شود.از موارد فوق الذکر و به پاره ای تذکّرات در آموزش انشا تاکید شده که به آنها اشاره خواهد شد و کاربُرد آنها در انشا نویسی از ویژگی و اهمّیت بسزایی برخوردار است.

ـ کاربُرد و رعایت علایم آیین نگارش (. : ؛ ، ؟ ! ()«»[] و..)در انشا بایستی صد درصد رعایت شود . مثال: برای«،» بخشش لازم نیست، اعدامش کنید .   بخشش ،لازم نیست اعدامش کنید.

ـ رعایت پاراگراف ـ پاک نویس ـ کلمات ساده ـ مرکب ـ فعل و فاعل و کامل، نکات دستوری (دستور زبان فارسی)که در آموزش فارسی مدّ نظر بوده در انشاهم کاربُرد دارد.

·       مراحل آموزش انشا درحالت کلی :

در کلاس اوّل ابتدایی تصویر خوانی نوعی انشای شفاهی هست که دانش آموز برداشت خود را از تصویر با بیان یکی ، دو جمله ابراز می کند .

ـ در کلاس دوّم با جمله سازی ها شروع و نهایتاً آمادگی برای انشا نویسی آغاز می شود.

ـ از کلاس سوّم ابتدایی انشا نویسی رسماً آغاز می شود. 

ـ کلاس های چهارم و پنجم نیز در استمرار کلاس سوّم انشا نویسی جایگاه خود را پیدا می کند.

ـ مراحل آموزش انشا:

1ـ تصویر خوانی

2ـ بصورت شفاهی               مثال : برای «بابا» جمله ای بگو و بنویس

                                                  شما برای «بابا» جمله ای دیگر بگو .......

                                                  //       //             //      //        // ........

3ـ بصورت تمرین و تکرار(جهت تثبیت یادگیری پایدار ):

مثال: من/ من مادرم/من مادَرَم را/ من مادرم را دوست = من مادرم را دوست دارم.

4ـ با استفاده از کلمات جمله سازی :

بابا: بابا آب داد.

نان: مادر نان در دست دارد .

5 ـ تبدیل جمله سازی به انشا(با استفاده از کلمات هم خانواده):

مقدمه :در ریاضی اوّل شکلی که مثل بقیه نیست، خطّ بزن.

حالا با بیان  کلمات  مترادف از لحاظ کاربُردی و مفهوم :

مثال : ماشین ـ خیابان ـ چراغ راهنمایی ـ پلیس ـ تاکسی ـ مردم ـ دوچرخه ـ خط کش

   ماشین

خیابان       

چراغ راهنمایی

با «و»جملات را به همدیگر وصل و در آخرین جمله نقطه بگذارید.و برای انشای خودتان نامگذاری نمایید.  

 این   روش در کلاس اوّل هم قابل اجراست ، در کلاس دّوم و سوّم جای شکی نیست.

ـ هدفهای تدریس انشا:

1)   دانش آموزان بتوانند آنچه را که می اندیشند و می خوانند به دیگری بگویند و بنویسند یعنی انشا کنند.

2)   دانش آموزانی که تخیّلی قوی و استعدادی بیشتر در نویسندگی دارند ، بشناسیم و در مسیری صحیح و موّفق  هدایت کنیم.

3)   پرورش قوه ی استدلال ، تفّکر و دقّت دانش آموزان و وادار کردن آنها به درست دیدن و شنیدن و بیان کردن و نوشتن است . {از جمله سازی شفاهی شروع و تا نوشتن مقاله و کسب مهارت در نگارش پیش می روند.} مثال : دانش آموز از روی صفحه ی سفید در کلاس انشا خوانده بود و ...

·       مهارت های مورد نیاز برای نگارش انشا:

1)   فکر کردن پیش از نوشتن (مثال : «در گفتن،ضرب المثلی هست می گویند :«حرف را تو دهانت بپز بیرون بده»

و یا مصداق :« فکر نیکو طرح ها انداخته                      طرح ها را بار ها پرداخته »          تهیّه طرحِ رووس عناوین  و مطالب مورد نظر و مرتبط با موضوع انشا)

2)   توجّه به هدف ، {نویسنده ای که هدف و موضوع را فراموش کند ، قادر به ابلاغ پیام خویش نخواهد بود.}

3)   در نظر گرفتن خواننده (مخاطبانِ ما چه کسانی هستند؟)،{نوشته ای کامل و رسا، حدود اطّلاعات و تجربیات خواننده را در نظر گرفته باشد و نوشته باید مطابق درک و فهم خواننده باشد نهایتاً آن نوشته در خواننده ایجاد انگیزه و علاقه نماید}.

4)   جمله، {هر چه قدر جمله کوتاه تر باشد (به شرط رسا بودن ، مختصر و مفید)پیام زودتر منتقل می شود. به جای حرف ربط از «،» استفاده نماید.}

5)   ساده نویسی: {هر عقل سلیمی ساده نویسی را  می پسندد و پیچیده نویسی را ناپسند می دانند.}

6)   پرهیز از به کار بردن لغات و ترکیبات دور از ذهن ،{لغات و اصطلاحات مشکل را باید آن چنان آورد که برای همه قابل فهم باشد.}مثل روزنامه ها و مجلّات .

مثال : استنکاف : خودداری

مع ذلک : خلاصه

تمرّد : سر پیچی

عن قریب: به زودی

آخر الامر: سرانجام

7)   رعایت قواعد دستور و زبان فارسی و به کار گرفتن شیوه خطّ فارسی.{املای لغات ـ نشانه گذاری ـ فعل و فاعل و...... سر جای خود باشد.}

8)   به کار بردن افعال در جای معلوم{تا آنجا که ممکن است باید از افعال متعددی استفاده کرد.}دانش آموزان کلاس اوّل و دوّم معمولاً این چنین می نویسند:{من کتاب را دوست دارم ـ من مادر را دوست دارم ـ من سگ را دوست دارم ـ و...}

9)   به کاربردن لغات ملموس: {اصطلاحات یا عباراتی که معانی قطعی و مشخص دارند . مثال جاده ی شنی ـ هوای پاک}

10)نشانه گذاری و اهمّیت کاربردی نشانه ها در نگارش .

       11)تجدید نظر و اصلاح ، {پس از نوشتن هر مطلبی لازم است در آن تجدید نظر انجام شود.}

ادامه دارد