افزایش  خلاقیت  کودکان 

آیا  کودک  شما  هم  از آن  بچه هایی است  که تا وقتی  بیدار است  بدون وقفه  سوالات مختلفی  از شما می  پرسد ؟ چرا آسمان بالاست  و زمین  پایین ؟ چرا اسم توپ  ،توپ  است ؟ چرا دو تا چشم داریم و  یک بینی ؟ اگر جای  چشم و گوش  عوض  می  شد  چه می  شد ؟ و اگر  به هر یک از  سوالات  او پاسخ دهید .دوباره سوالات  جدیدتر می  پرسد  و دوباره  چرا  و چرا  و .... آنقدر  که فریاد  شمارا به آسمان بلند می کند؟

تمام کودکان  قبل از  دبستان  دارای استعداد  خلاقیت  در عالی  ترین  حد خود هستند  و هنر والدین و معلمان ، خاموش  کردن  و سرکوب  کردن  این  استعداد  است ! بهتر است بدانید کودک خلاق ، کودکی  است  که با جوابهای  سطحی  شما  قانع نمی  شود .به اعتقاد تورنس  کتخصص خلاقیت  در  کودکان ، در سه   سالگی  خلاقیت  بچه ها افزایش  می  یابد و تا  چهار تا چهار و نیم  سالگی    به اوج خود می رسد .اما در  پنج  سالگی  و با ورود  به آمادگی  ناگهان  سقوط  می کند.

حکایت خواندنی تر زیر  به نوعی  دلیل  آن را بیان می کند :  اولین روزی  بود  که  علی  کوچولو  خیلی  خوشحال  شد  چون نقاشی  را دوست  داشت .سریع  دفترش  را  باز کرد و شروع به  نقاشی  کرد اما معلم گفت : صبر  کنید .او  روی  تخته  منظره ای   را رسم کرد  و گفت : این منظره  را در دفتر   خود  بکشید . ساعت  بعد   سفالگری  داشتند.. علی  کوچولو   سریع   تکه ای  گل   برداشت  و شروع به  ساختن  چیزی  کرد.اما معلم گفت : صبر کنید . ظرف  شبیه  این که من  ساخته ام  درست کنید . ساعت بعد و ساعتهای  بعد  نیز وضعیت  مشابه  این دو ساعت  بود. روزها  گذشت و علی  کوچولو یاد گرفته  بود  چیزی  را بکشد  که معلمش  می کشد  و چیزی  را بسازد  که او می  سازد.روزی  به دلیل  تغییر محل  کار پدرش ، علی کوچولو نیز  ناچار  شد   به مدرسه ای   دیگر برود .معلم وارد کلاس  شد  و گفت : بچه ها این  ساعت  نقاشی  داریم .علی  کوچولو  صاف  نشسه بود .معلم  پرسید : پس  چرا چیزی  نمی کشی ؟ اما او بلد نبود  چیزی  بکشد .او  منتظر  بود معلم  ، روی تخته  یک  نقاشی  بکشد  و بعد  او نظیر  آن را در  دفترش  رسم کند .ساعت بعد  سفالگری  داشتند.علی  کوچولو  باز  هم  بیکار  نشسته  بود  ومنتظر  بود  تا معلم  چیزی  بسازد. معلم  پرسید : پس چرا  کاری  انجام  نمی دهی ؟ اما او  نمی  توانست  ،بلد نبود .او  دیگر فراموش کرده بود  که خودش هم می تواند  بسازد .فقط  منتظر بود  تا  کار معلم را تقلید  کند. ظاهرا معلم  قبلی  علی  کوچولو  بخوبی  از عهده  وظیفه کشتن  خلاقیت او برآمده بود !

ارنست دیمنه  می گوید : تمامی  کودکان تا قبل  از  ورود  به مدرسه  دارای  نیروی  تخیل   قوی  و تفکر  شهودی  و زنده از واقعیت  هستند. اما دیری  نمی  پاید  که این  حس  زیبا  و فهم خلاق   از جهان  هستی ، در هیاهوی  آموزش  رسمی  مدرسه  رنگ  ، می بازد.

برای  افزایش  خلاقیت  کودکان  چه کنیم ؟

با تحریک  کودک  به دیدن ، شنیدن ، لمس  کردن  ، کشف کردن  و آزمایش  کردن  می توان  خلاقیت را در آنها   افزایش   داد.  اگر  پدر و مادر  با حوصله ای  هستید  و با کمال  اشتیاق  به  صحبت ها  و سوالات  او گوش  فرا  می دهید. بدانید که نتیجه رفتار خویش  را  در رشد  خلاقیت کودکتان  مشاهده خواهید  کرد . اگر او در مورد مساله ای  نظر می  دهد ، به او توجه کنید .خندیدن  به  پیشنهاد او  یا رد  کردن  نظریه او  یکی از بهترین  راهها  برای  سرکوب  خلاقیت در فرزندان   است !

به  او اجازه  دهید  تصمیم های  غیر معقول  بگیرد و تا جایی که  ضرری  متوجه  شما  یا خودش  نمی  شود ، این ایده های  غیر معقول را به اجرا گذارد .مثلا  اگر در وسط  تابستان  تصمیم گرفت  بریا بیرون رفتن   کاپشن  بپوشد ،مانع او  نشوید. وقتی  به او اجازه می دهید  تصمیمات  خود را اجرا کند ، از یک  سو احساس  می  کند  افکار  او نیز  ارزشمند   است  و از  سوی  دیگر  به  نتایج  تصمیمات   خود نیز پی  می برد. فراهم آوردن  فرصت  انجام برخی  از آزمایش  ها ی علمی ، به او کمک  می کند ،تا در یابد  که تمام  تجربیا  منجر به موفقیت نمی  شود  و موفق  نشدن نیز مساوی  با شکست خوردن  نیست .

شکست  زمینه  پیروزی   

اصرار  نداشته  باشید  به این که جلوی  شکست  او را بگیرید.این کار موجب از بین رفتن  ابتکار  و تدبیر  وی می شود  و در واقع  او  از  شکست  نخوردن  آسیب  بیشتری  می  بیند  تا از  شکست  خوردن . بچه ها از راه  سعی  و خطا می آموزند ،آنها  باید  برای  انجام  هر کار ،  سعی کنند ، شکست  بخورند  و سپس راه دیگری  را انتخاب  کنند .به اعتقاد   دکتر تورنس  ممانعت  فرزند از  انجام  یک کار  از ترس  شکست  خوردن  او ،بزرگترین  مانع  رشد  خلاقیت  در دوران  طفولیت  است .یکی از خصوصیات  افراد  فوق العااده  توانایی مقابله  با  شکست  است . چراکه  آنها  کاری  بسیار بزرگ  و مشکلی  را  آغاز می  کنند  که ممکن   است  نیمه  کاره  بماند   یا با شکست  مواجه  شود .

 طرح سوالات  واگرا

در مواقع  فراغت  ، مثلا  وقتی  در اتوموبیل  نشسته اید  یا وقتی  در مطب  دکتر  در انتظار  نوبت   هستید .با  طرح  سوالات  واگرا، خلاقیت  او را تحریک  کنید .مثلا  از او  بپرسید :  فکر می  کنی  از  چوب  بستنی  چه  استفاده هایی می توان  کرد؟

 گاهی  اوقات ، خودتان  نیز مثالهایی غیر معمول  بزنید .مثلا  بگویید می  شود  با  آن چای  را هم زد...از او نیز  بخواهید  موارد  دیگری را  ذکر کند.

آشغال ها  را  دور نریزید

یک کودک  خلاق می تواند  از هر چیزی که  به نظر  شما  آشغال و به  درد نخور   است .چیزهای جالبی  درست کند .پس خرده کاغذ  ، چوب ،قوطی های  خالی پودر  و شامپو ، سبد های گل ، چوب  بستنی  و ...  را دور نریزید و البته  خیلی هم نگران  تمیزی  اتاق  او نباشید .یادتان  باشد  تاکنون  کسی  به  دلیل  نظیف  بودن   بیش  از حد ، جایزه  نوبل نگرفته  است !

شاید  خرس ،آبی   باشد

اصرار نکنید  کودکتان  به  شیوه  مشخص  و در چارچوب  معینی  کار کند .اگر  در نقاشی خرس اش را آبی  رنگ کرد و آسمان  را  سبز ، به او  انتقاد  نکنید.یکی  از نشانه های  افراد خلاق  این است  که به گونه ای  متفاوت  فکر می کنند  و راههای  متفاوت   انتخاب می کنند  .به گفته اوشو: فراموش  نکن  که افراد خلاق  همیشه   سعی  دارند  راههای عوضی  را امتحان  کنند  اگر همیشه  راه درست بروی ، هرگز  خلاق  نخواهی  بود ، زیرا  راه  صحیح  یعنی  راه کشف  شده توسط  دیگران .

و  بالاخره  سعی  کنید  تا می توانید  قبل از  آن  که کودکتان  وارد دبستان  شود .خلاقیت   او را تا حد  امکان  پرورش  دهید  چراکه مدرسه ، حتی  اگر  کودک  شما  معلم خوبی  داشته  باشد ، به دلیل  تعداد  زیاد  بچه ها ،  امان  رشد  خلاقیت  در او  بسیار  کمتر است

<** ادامه مطلب... **>