مهربان ترین و غضبناک ترین زمان خدا!

اگر به داستان ایمان آوردن وحشی غلام هند جگر خوار و قاتل حمزه عموی پیامبرصلی الله علیه وآله نگاهی بیاندازیم خواهیم دید که کافر قبل از اسلام هر جنایتی کرده باشد بخشیده می‌شود؛ سهل‌گیرترین و مهربان‌ترین زمان خدا هنگامی است که یک کافر هر چه جنایت کرده باشد، تا مؤمن می‌شود همه بخشیده می‌شود؛ خدا در اینجا مهربان‌ترین حالات خود را به انسان نشان می دهد ؛ولی غضب‌ناکترین زمان خدا وقتی است که مومنی از مسیر حق خارج گردد.

هدف اصلی پروردگاراز آزمودن بندگان، سنجش پایداری و استقامت انسانهای حق طلب در مسیر الهی می باشد.

شاید این تصور در ذهن عده ای نقش بسته باشد که ؛ آزمون الهی از بندگان به جهت تبیین و تفکیک افراد صالح از افراد ناصالح است ، اما باید این نکته را یادآور شد که هدف اصلی از امتحان الهی اینست که انسان‌های صالح تا چه زمانی صالح باقی می مانند و تا کجا نسبت به عهد و پیمانی که با خدا بسته اند وفادار خواهند ماند.

خوب بودن ، مطابق فطرت آدمی می باشد

مسئله اصلی مربوط به انحطاط انسانهای خوب است، که در پی امتحانات متعدد امکان دارد افراد با ایمان نیز زمین خورده و یا از مسیر الهی خارج شوند وگرنه افراد ناصالح که لطمه ای نمی بینند.

وقتی به خلقت آدمی و یا به تاریخ زندگی ابنا بشر می نگریم به وضوح درمی یابیم که اکثر ریزش‌ها و رویش‌های ایجاد شده زاییده امتحانات الهی است.

هنگامیکه خداوند انسان را خلق نمود و بر همه فرشتگان حکم کرد که به او سجده کنند، ابلیس فرمان خدا را اطاعت نکرد؛ آیا تا قبل از این جریان ابلیس گنهکار بود؟ بی‌نماز بود؟ منافق بود؟ فاسق بود؟

نه! او با شش هزار سال عبادت؛ از مقربان درگاه الهی بود، پس چرا به یکباره در آغاز خلقت انسان کسی سقوط می کند که دارای شش هزار سال سابقه عبادت می باشد؟ زیرا اصل ماجرای امتحانات الهی در حیات بشری، سنجش درجه ایمان و میزان پایبندی خوبان به عهد و پیمانهایشان است چرا که درست نشدن انسانهای شقی لطمه چندانی وارد نمی کند.

عاقبت بخیری را جدی بگیریم!

ما باید مسئله عاقبت به خیری را جدی بگیریم و آنقدر نسبت به امتحانات بشری دارای نگرشی عمیق و دقیق باشیم که اگردرجامعه اسلامی هر شخصیتی، با هر جایگاهی که دارد نتواند در برابر امتحانات الهی پیروز شود، آب از آب تکان نخورد، زیرا تغییر در زندگی افراد چه به سمت مطلوب و یا غیر مطلوب امری اجتناب ناپذیر است و خروج افراد خوب از مسیر حق نباید در ما ایجاد تزلزل کند.

 

 

امام زمان (عج) چرا هنوز در پس پرده غیبت است؟

آیا عدم حضور آقا به جهت تعداد قاتل‌های جامعه است؟ یا اینکه ایشان تعداد بی‌نمازها را بسیار می بیند و تشریف نمی آورد، نه! بلکه علت اصلی عدم حضور حضرت به این جهت است که میزان استقامت افراد شایسته در مسیر الهی مشخص نمی باشد .

اگر به داستان ایمان آوردن وحشی غلام هند جگر خوار و قاتل حمزه عموی پیامبرصلی الله علیه وآله نگاهی بیاندازیم خواهیم دید که کافر قبل از اسلام هر جنایتی کرده باشد بخشیده می‌شود؛ سهل‌گیرترین و مهربان‌ترین زمان خدا هنگامی است که یک کافر هر چه جنایت کرده باشد، تا مؤمن می‌شود همه بخشیده می‌شود؛ خدا در اینجا مهربان‌ترین مهربانان است؛ ولی غضب‌ناکترین زمان خدا وقتی است که مومنی از مسیر حق خارج گردد.

عوامل انحطاط افراد با ایمان چیست ؟

یکی از پایگاه‌های خراب شدن بعد از خوب بودن، عدم وفای به عهد است. حال که سخن به بحث وفای به عهد رسید ، چه خوب است که این موضوع را در آیات و روایات بررسی کرده تا بدانیم که اسلام چه قدر بر این موضوع تأکید دارد .

وفای به عهد در قرآن

قرآن مجید یکی از ویژگیها و خصوصیات افراد با ایمان را وفای به عهد می داند و می فرماید: وَ الَّذِینَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ ؛ مؤمنان آنها هستند که امانتها و عهد خود را مراعات می کنند. .¹

نشانه نیکوکاران

در جای دیگر، قرآن مجید وفای به عهد را نشانه افراد نیکوکار دانسته و می فرماید: ... الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا... ؛... نیکوکاران کسانی هستند که به عهد خود (هنگامی که عهد بستند) وفا می کنند... .  .²

به هر حال، قرآن مجید درباره وفای به عهد زیاد سفارش کرده و می فرماید: ... أَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ کانَ مَسْؤُلاً ؛ ... به عهد (خود) وفا کنید که از عهد سؤال می شود. .³

اهمیت وفای به عهد در روایات

در روایات نیز به وفای به عهد و پیمان توصیه زیادی شده است که توجه شما را به پاره ای از آن روایات جلب می کنیم.

وفای به عهد از ویژگی های مؤمنان

رسول گرامی اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: من کان یؤمن بالله و الیوم الاخر فلیف اذا وعد ؛ آن کس که به خدا و روز جزا ایمان دارد باید به وعده خود وفا کند. .⁴

در حدیث دیگری رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: لا دین لمن لا عهد له ؛ کسی که پای بند به پیمان خود نباشد دین ندارد. ⁵

خلف وعده، علامت نفاق

در حدیثی از رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ نقل شده است که فرمود: آیه المنافق ثلاثٌ إذا حدیث کذب و إذا وعد أخلف و إذا ائتمن خان ؛ نشانه منافق سه چیز است: دروغگویی، پیمان شکنی، و خیانت در امانت. ⁶

وفای به عهد همانند نذر است

هشام بن سالم می گوید: امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: عده المؤمن اخاه نذرٌ لا کفاره له فمن أخلف فبخلف الله بدأ و لمقته تعرض و ذلک قوله: «یا ایها الذین امنوا لم تقولون ما لا تفعلون کبر مقتاً عندالله ان تقولوا ما لا تفعلون؟ ؛ وعده ای که مؤمن به برادر دینی خود می دهد نوعی نذر است که وفا کردن به آن لازم است جز اینکه کفاره ندارد و هر کس از وعده ای که داده است تخلّف کند با خدا مخالفت کرده و خود را در معرض خشم پروردگار قرار داده و این همان است که قرآن می فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده اید! چرا سخنی می گویید که عمل نمی کنید؟».⁷

خلف وعده، موجب خشم خداوند است: امیرمؤمنان ـ علیه السلام ـ در فرمان خود به مالک اشتر فرمود: إیاک... ان تعدهم فتتبع موعدک بخلفک... و الخلف یوجب المقت عندالله و الناس قال الله تعالی «کبر مقتاً عندالله ان تقولوا ما لا تفعلون ؛ بپرهیز از اینکه به مردم وعده بدهی و تخلّف کنی... زیرا (تخلف از وعده) موجب خشم خدا و مردم خواهد شد، چنانکه قرآن می فرماید: «نزد خدا بسیار خشم آور است که بگویید چیزی را که به آن عمل نمی کنید»... . »...⁸

همان گونه که از آیات و روایات استفاده می شود مسئله وفای به عهد از مسائل مهم و اساسی به شمار می رود که در

دین مقدس اسلام مورد کمال عنایت قرار گرفته است، زیرا اگر بنا باشد به این مسئله اساسی توجه نشود زندگی مردم متلاشی خواهد شد و در اثر بی نظمی و هرج و مرج مردم از یکدیگر سلب اعتماد خواهند کرد و در نتیجه زیربنای روابط اجتماعی سست می شود. از این رو اسلام آنقدر به وفای به عهد اهمیت می دهد که حتی در مورد دشمن و کسی که از نظر عقیده و مسلک و هدف با انسان توافق ندارد وفای به عهد و پیمان را لازم می شمرد.

امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: ثلاثٌ لم یجعل الله عزوجل لاحد فیهن رخصه: أداء الامانه الی البر و الفاجر و الوفاء بالعهد للبر و الفاجر و بر الوالدین برین کانا اوفاجرین ؛ سه چیز است که خداوند به هیچ کس اجازه تخلّف از آن را نداده است: ادای امانت در مورد هر کس خواه نیکوکار باشد یا بدکار، و وفای به عهد درباره هر کس خواه نیکوکار باشد یا بدکار، و نیکی به پدر و مادر خواه نیکوکار باشند یا بدکار ⁹

نتیجه گیری :

در یک نتیجه گیری کلی میتوان به این مطلب رسید که یکی از اخلاقیات بد در نزد خداوند عدم وفای به عهد است و آن لحظه که این غفلت از انسان مؤمن سرزند ، قطعا مقبوح تر بوده و عاملی برای از بین رفتن ایمانش شده و او را به نابودی خواهد کشاند .

پس مواظب باشیم که در هر سمتی قرار گرفته ایم  قول ها و وعده هایی را بدهیم که توانایی انجام آنها را داشته و از پس آن بر می آییم .

پی نوشت ها :

[1] . مؤمنون / 8، معارج / 32.

[2] . بقره / 177.

[3] . اسراء / 34.

[4] . اصول کافی، ج 2 / ص 364، حدیث 2.

[5] . بحارالانوار، چاپ بیروت، ج 72 / ص 96.

[6] . المستطرف، ج 1/ ص 198.

[7] . اصول کافی، ج 2 / ص 364، حدیث 1.

[8] . نهج البلاغه، صبحی صالح، نامه 53.

[9] . اصول کافی، چاپ اسلامیه، ج 2 / ص 162، حدیث 15؛ بحارالانوار، چاپ بیروت، ج 72 / ص 92.

گرفته شده

گروه دین تبیان