کاربرد این روش
این روش در کلاسهایی امکان پذیر است که :
1- تعداد دانشآموزان آن محدود باشد. (حداکثر 20 نفر)
2- سن دانش آموزان بیش از 10 سال باشد.
3- معلم قدرت تصمیم گیری ، کنترل و هدایت کلاس را داشته باشد.
وظیفهی معلم
معلم موظف است در شروع بحث ، هدف و ضوابط بحث گروهی را شرح دهد و وظایف رهبر و اعضای گروه را گوشزد کند. معلم باید در صحبت کردن حداقل مشارکت را داشته باشد. از دیگر وظایف معلم در جریان بحث گروهی ، کنترل و هدایت بحث است. او باید مراقب باشد که در گروهها، بحث از موضوع و مسیر خود خارج نشود و اجازه ندهد که افرادی خاص، بحث را به خود اختصاص دهند. به عبارت دیگر، معلم باید همهی دانشآموزان را به شرکت فعال در بحث و گفتوگو تشویق کند. در پایان معلم از هر گروه میخواهد که نتیجهی کار خود را در کلاس و برای سایر گروهها بازگو نماید و خود نیز در تکمیل گفتههای آنان مطالبی را اضافه کند.
پژوهشهای علمی نشان داده است که با هدایت و رهبری مناسب معلم، دانشآموزان میتوانند با شرکت در بحث گروهی به اطلاعات پژوهشی ارزشمندی دست یابند و دامنهی اطلاعات و دانش علمی خود را وسعت بخشند.
ویژگی گروه
1- گروه دانش آموزان بهتر است حدود 3 تا 5 نفر باشند.
2- گروه باید افراد قوی ، متوسط و ضعیف درسی را در برگیرد.
محاسن و محدودیتهای بحث گروهی
الف) محاسن
1- سهیم شدن دانش آموزان در عقاید و تجربیات یکدیگر
2- دانش آموزان به خوبی آگاه میشوند که برای حل یک مشکل، همکاری گروهی بیشتر از فعالیتهای انفرادی و تکروی فایده دارد.
3- دانشآموزان درک میکنند که باید به نظرات دیگران احترام گذاشت و گوش کردن به حرفهای دیگران را میآموزند. (دارای روحیه تحمل آراء میگردند)
4- دانشآموزان دامنهی اطلاعات و دانش علمی خود را وسعت میبخشند. (بحث گروهی فهم دانشآموزان از مسئله مورد یادگیری را بیشتر میکند.)
5- کاهش هراس افراد کمرو و خجالتی برای صحبت کردن (رفع کمروئی دانشآموزان خجالتی)
6- از طریق بحث گروهی، دانشآموزان روابط گروهی را تمرین میکنند و قابلیتهای ارتباط اجتماعی را ارتقاء میبخشند.
7- تقویت حسن کنجکاوی و بررسی دقیقتر موضوع درسی
8- تقویت همکاری گروهی و احساس دوستی در بین دانشآموزان
9- تقویت قدرت بیان ، استدلال و خلاقیتهای ذهنی دانشآموزان
10- تقویت اعتماد به نفس و روحیه نقّادی در دانشآموزان
11- دانش آموزان آزادانه و با علاقهی فراوان در بحث شرکت میکنند.
ب) محدودیتها
1- این روش برای کلاسهای پر جمعیت (بیش از 20 نفر) قابل اجرا نیست.
2- برای دانشآموزان خرد سال دورهی ابتدایی (کم تر از 10 سال) چندان مناسب نیست.
3- بحث گروهی را دربارهی همهی درسها و موضوعات نمیتوان به کار برد. بلکه از این روش در زمینههایی که جنبه اجتماعی دارد و تمام دانشآموزان به آنها علاقه مشترک دارند، استفاده میشود.
4- چنانچه بحث گروهی به درستی انجام نشود ، نتیجه مفیدی عاید نخواهد شد و وقت گروه ، صرف صحبتهای بی نتیجه میشود.
5- در این روش ، به دلیل صرف وقت زیاد برای نتیجهگیری، حجم آموختهها کم و محدود است.
6- نمیتوان نتیجه را پیشبینی کرد، چه بسا بر اثر سهل انگاری و ضعف مدیریت رهبر گروه، جریان بحث از مسیر طبیعی خود خارج گردد و بدون دلیل طولانی شود.
7- ممکن است یک یا چند نفر از دانشآموزان ، اعضای گروه را تحت تأثیر عقاید و افکار خود قرار دهند، که این امر سبب کاهش علاقه و انگیزه سایر اعضا برای شرکت فعال در بحث گروهی خواهد شد.
8- بحث آزاد موجب شلوغی و سرو صدا میشود.
9- در این روش ، کنترل کلاس برای معلم با دشواری صورت میگیرد.
کلمات کلیدی: