- روش بازدید علمی

گردش علمی ، کاری است عملی که بیرون از کلاس ، آزمایشگاه یا کتابخانه صورت می‌گیرد. اساس کار «بازدید علمی» را مشاهدات مستقیم تشکیل می‌دهد. در این روش‌ دانش‌آموزان می‌توانند از طریق مشاهده به جمع‌آوری اطلاعات و مقایسه آن‌ها بپردازند که در مقایسه، دانش‌آموزان با دقت به جزئیات ، می‌توانند شباهت‌ها و تفاوت‌ها را بیان نمایند و همچنین اطلاعات جمع‌آوری شده را طبقه‌بندی کنند.

در گردش علمی دانش‌آموزان جهت یادگیری بیشتر باید از نظر ذهنی و فیزیکی و به طور کلی با تمام حواس با موارد مورد مشاهده درگیر شوند و مهارت‌های جمع‌آوری اطلاعات ، طبقه‌بندی و مقایسه و …… را به نحو مطلوب کسب نمایند. (انصاری‌راد و دیگران، 1380 ، ص 111)

در واقع، گردش علمی این فرصت را در اختیار دانش‌آموزان می‌گذارد که با مشاهده‌ی مستقیم و مقایسه تفاوت‌ها یا مشابهت‌ها ، آشنایی بیشتری با محیط اجتماعی بیابند.

بازدید علمی باید با مطالب کتاب درسی دانش‌آموزان ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم داشته باشد. اصولاً بازدید علمی به منظور مشاهده‌ی مطالب موجود در کتاب درسی و درک موقعیت و ویژگی‌های پدیده‌ها انجام می‌گیرد. از طریق به کارگیری این روش، می‌توان به مطالب کتاب درسی غنا بخشید و یادگیری دانش‌آموزان را عمیق‌تر و پایدارتر کرد.

در واقع ، بازدید علمی ، فرصتی برای دانش‌اندوزی، ارضای کنجکاوی ، مطرح کردن سؤالات و یافتن پاسخ آن‌ها، برای دانش‌آموزان فراهم می‌آورد.

روش بازدید علمی به دلیل اینکه توأم با تفنّن و تفریح است ، برای دانش‌آموزان با ایجاد انگیزه‌ی فراوان همراه است ، توجه آن‌ها را بر می‌انگیزد و برای دانش‌آموزان فرصتی فراهم می‌سازد که به اکتشاف بپردازد.

در شرایطی که بردن دانش‌آموزان به خارج از مدرسه برای مطالعه زمینه‌های خاصی فراهم باشد، گردش علمی روش مفیدی است.

به طور کلی گردش علمی می‌تواند دیدار از یک روستا یا شهر ، موزه ، نمایشگاه ، کارخانه یا یک مؤسسه آموزشی باشد . لازم نیست که گردش علمی حتماً‌دیدار از نقاط دور دست باشد، بلکه مشاهده محیط اطراف دانش‌آموازن که امکان کسب تجارب آموزشی را فراهم کند نیز می‌تواند گردش علمی محسوب شود. (صفوی ، 1373 ، ص 102)

رعایت نکات مهم در گردش علمی

1-    باید محل‌هایی برای گردش علمی انتخاب شود که از قبل برای معلم آشنا بوده و امکان بررسی و دقت نظر لازم در آن‌ها وجود داشته باشد.

2-   قبل از رفتن به گردش علمی باید هدف گردش علمی دقیقاً مشخص شود و دانش‌آموزان آگاهی کافی در مورد موضوع گردش علمی به دست آورند.

3-    در مورد خطراتی که ممکن است در یک بازدید علمی به وقوع پیوندد ، پیش بینی لازم صورت گیرد و خطرات به حداقل برسد.

4-    گزارش نویسی از بازدید علمی . در خاتمه دانش آموزان باید به صورت گروهی گزارش کوتاهی از بازدید علمی در کلاس ارائه نمایند.

محاسن و محدودیت ها

الف- محاسن

1-     پیوند فعالیت‌های مدرسه با جامعه

2-    کسب تجارب واقعی

3-    ایجاد انگیزه و علاقه

4-    فعال بودن دانش‌آموزان

ب- محدودیت‌ها

1-     نیاز به امکانات و هزینه

2-    نیاز به زمان بیشتر

3-    به هم خوردن برنامه رسمی مدرسه

4-    دارای مسئولیت و حوادث پیش بینی نشده (خطرات احتمالی)