معرفی طرح پروژه های علمی
الف ) تعریف پروژه ی علمی
پروژه ی علمی عبارت است از کوشش علمی انفرادی یا گروهی دانش آموزان در باره یک موضوع
معی?ن که آنان ضمن این کوشش هیجان انگیز علمی ، کار یک دانشمند را انجام می دهند و نگرش ها ومهارت های علمی او را پیدا می کنند . یعنی دانش آموزان سعی می کنند به دقت مشاهده کنند ، سوال بپرسند ، جمع آوری اطلاعات کنند ، فرضیه بسازند ، آزمایش کنند و نتایج کار علمی خود را جمع
بندی و ارائه نمایند .
ب ) موضوع پروژه و پایه های تحصیلی تحت پوشش

در این طرح ،یک پروژه دارای ماهیت علمی و تجربی بوده و دانش آموز را با روش علمی آشنا
می نماید و موضوع آن از محتوای کتاب های درسی منشا گرفته و یا آزاد می باشد. دانش آموزان در
همه پایه های تحصیلی به صورت انفرادی یاگروهی پروژه انتخاب نموده ودرنمایشگاه علمی
آموزشگاه شرکت می کنند . (سیاست معاونت آموزش ابتدایی انجام پروژه های علمی به صورت
گروهی از دانش آموزان می باشد). دانش آموزان بهتر است در زمینه های مورد علاقه خود ، موضوع
انتخاب کنند و به پژوهش بپردازند.
ج ) انواع پروژه علمی
ا- جمع آوری نمونه همراه با طبقه بندی
یک پروژه جمع آوری شامل مجموعه ای از اشیاء می شود که بر اساس شباهت ها و تفاوت ها گروه
بندی شده و برچسب خورده باشند
مثال : جمع آوری و طبقه بندی مجموعه ای از برگ ها
-2 نمایش علمی
الف- دستگاه ( مدل )
یک پروژه مدل سازی شامل ساخت اشیاء برای توضیح چرایی یا چگونگی ساختمان آنهاست .
مثال : ساخت مدلی از دانه و معرفی اجزای آن ( پوسته ، اندوخته و گیاهک )
ب- نمایش
یک پروژه نمایش شامل استفاده از اشیاء برای نمایش چرایی یا چگونگی عملکرد یک دستگاه و تبیین
اصول علمی حاکم بر آنهاست .
مثال : نمایش حرکت مواد درون ساقه کرفس با استفاده از محلول های رنگی
ج- تحقیق
یک پروژه تحقیق شامل بررسی جزئیات بیشتر در باره موضوع پروژه و توضیح و تفسیر جوانب مختلف
آن می شود . این جزئیات را می توان از طریق مشاهده مستقیم و یا از طریق منابع مختلف اطلاعاتی به
دست آورد .
مثال : تحقیق در مورد گیاهان دارویی ایران و محل رویش آنها
-3 آزمایش
یک پروژه آزمایش ، طرح و آزمودن سوالی است که شما هنوز جواب آن را نمی دانید لذا به کار
گیری روش علمی و انجام آزمایش برای کشف جواب آن سوال از ضروریات این نوع پروژه است
مثال : آیا نورهای رنگی مختلف به یک اندازه بر رشد گیاه موثرند ؟
د) ارائه پروژه علمی ( نمایشگاه )
دانش آموزان محصول فعالیتهای علمی خود را ابتدا در قالب یک نمایشگاه علمی در آموزشگاه به
معرض نمایش و داوری می گذارند و طی مراحل بعد، پروژه های برگزیده آموزشگاه به نمایشگاه
علمی منطقه ، پروژه های برتر منطقه به نمایشگاه علمی استان و در نهایت پروژه های برتر استان به
نمایشگاه علمی کشوری راه خواهند یافت .
ه )عناصر یک پروژه علمی در نمایشگاه
هرپروژه برای ارائه به نمایشگاه باید شامل سه عنصر تابلوی نمایش ،مواد نمایشی وگزارش کتبی باشد .
 تابلوی نمایش: تابلوی نمایش باید حالت سه دیواره ای داشته و از یک جنس محکم به ابعاد 90*120
سانتیمتر تهیه شده باشد . نوشته ها ، نمودارها و تصاویر باید محکم روی تابلوی نمایش چسبانده شوند.
مواد نمایش: شامل نمونه ها، دستگاه ها ، مدل ها و سایر اقلام مجاز مربوط به پروژه می باشد.
گزارش کتبی: شامل صفحه عنوان ، فهرست ، طرح مسئله ، تحقیق ، فرضیه ، شرح آزمایش ، داده ها
،جمع بندی و نتیجه گیری ، سپاسگزاری و ذکر منابع می شود.
و )طبقه بندی پروژه ها در نمایشگاه
پروژه های یک نمایشگاه علمی براساس پایه تحصیلی دانش آموز و نوع پروژه طبقه بندی و وارد
رقابت می شوند . دانش آموز می تواند پروژه خود را به صورت انفرادی ، تیمی و یا کلاسی در مدت
زمان معین (برنامه زمانی پیشنهادی وسایر اطلاعات مورد نیاز درلینک دفتر آموزش دبستانی از سایت
موجود می باشد)به انجام رسانده و به نمایشگاه ارائه نماید . www.gea.medu.ir
پایه اول تا سوم ......................... انفرادی - تیمی ( حداکثر 3 نفره ) - کلاسی
پایه چهارم و پنجم .................. انفرادی - تیمی ( حداکثر 3 نفره )
ز )شرایط پذیرش پروژه ها در نمایشگاه علمی
-1 مرحله آموزشگاهی :
دانش آموزان از هر پایه تحصیلی می توانند در مرحله آموزشگاهی شرکت کنند و نیز محدودیتی از
نظر پذیرش انواع پروژه در مرحله آموزشگاهی وجود ندارد .
-2 مرحله منطقه ای :
در این مرحله سهمیه هر مدرسه برای شرکت در نمایشگاه منطقه با توجه به ظرفیت مکان برپایی
نمایشگاه و باصلاحدید مجریان منطقه ای تعیین می گردد.
درنمایشگاه مرحله منطقه ای نیز انواع پروژه ها در کلیه پایه ها پذیرفته می شوند .
-3 مرحله استانی :
در این مرحله سهمیه هر منطقه بر اساس آمار دانش آموزی با توجه به ظرفیت مکان برپایی نمایشگاه و
صلاحدید مجریان استانی تعیین می گردد.
لازم به ذکر است پروژه هایی که از نوع جمع آوری هستند در مرحله استانی پذیرفته نمی شوند .
-4 مرحله کشوری :
در این مرحله سهمیه هر استان بر اساس آمار دانش آموزی با توجه به ظرفیت مکان برپایی نمایشگاه و
با صلاحدید مجریان کشوری معین میگردد.
لازم به ذکر است در مرحله کشوری تنها پروژه هایی پذیرفته می شوند که از نوع آزمایش باشند .
ح ) برپایی و داوری نمایشگاه
-1 مرحله آموزشگاهی :
شورای معلمان آموزشگاه داوران را از بین آموزگاران علاقمند و توانمند آموزشگاه انتخاب نموده و
آنان بر اساس فرم داوری که در آدرس سایت مذکور موجود می باشد پروژه ها را داوری می کنند .
-2 مرحله منطقه ای :
هر مدرسه موظف است ازبین معلمان توانمند حداقل یک داور جهت داوری به نمایشگاه علمی منطقه
معرفی نماید ومنطقه ازبین داوران معرفی شده، هیئت داوران منطقه ای راتشکیل می دهد.
-3 مرحله استانی :
هر منطقه موظف است به ازای هر 10 پروژه ای که به نمایشگاه استانی ارسال می کند یک نفر داور
جهت کمک به داوری پروژه های علمی نمایشگاه استانی معرفی نماید.
-4 مرحله کشوری :
کمیته هدایتگر کشوری داوران را بر اساس ضوابط معین ،انتخاب و معرفی می نماید .
و ) تقدیر از برگزیدگان
دانش آموزان پایه های اول تا پنجم ابتدایی پروژه های خود را مطابق با تقویم اجرایی پیوست انجام
می دهند . سپس پروژه ها در قالب نمایشگاه علمی مدرسه در معرض دید عموم قرار می گیرد و
کارهای برگزیده توسط هیئت داوران انتخاب شده( در این مرحله دانش آموزان برگزیده و معلم راهنما
توسط مدیر مورد تقدیر قرار می گیرند ) وبه مرحله منطقه ای راه پیدا می کنند و نمایشگاهی برای
بازدید عموم دانش آموزان در سطح منطقه برگزار می گردد وگروههای برتر انتخاب شده و به همراه
دست اندر کاران (مدیر، معلم راهنما) از طرف منطقه مورد تقدیر قرار گرفته و به استان معرفی
می گردند ودر مرحله ی استانی با همان مراحل کاری پس از داوری ، انتخاب و معرفی می شوند و
دانش آموزان و دست اندرکاران از طرف استان مورد تقد یر قرار می گیرند و در مرحله کشوری نیز
دانش آموزان و سایر دست اندر کاران پروژه های منتخب از طرف وزارتخانه مورد تقدیر قرار خواهند
گرفت