8- استفاده از تجارب معنادار قبلی: بیان احساسات، انگیزهها و اهداف در قالب داستان. این همانندسازی با ویژگیهای داستان باعث افزایش توجه و علاقه به آن تکلیف ادبی میشود. 9- طول مدت توجه را افزایش دهید. 10- در مورد آنچه باید انجام شود توضیح دقیق بدهید: الف- مشخص کردن وسعت و حوزه کاری برای انجام تکالیف ب- تقسیمکردن تکالیف به خردهتکالیف این روش، خصوصاً برای کودکانی که در نگهداری و تداوم توجه در طول یک دوره زمانی مشکل دارند مفید است.
تا هنگامیکه کودک موفق شد در طول زمان توافقشده توجه خود را حفظ کند پاداشهای لازم به او ارائه شود.
12- زمان تکلیف مورد نظر را بهتدریج افزایش دهید :(ازطریق تشویق و تقویت).
13- تعدادی کارهای متفرقه به کودک ارائه دهید:
این کار زمان مجاز برای توجه نکردن را از پیش مشخص میکند و به کودک کمک میکند تا موقعیتهای توجهی را از بیتوجهی تشخیص دهد و بر همین مبنا میتوان کودک را بهدلیل انجام کارهای فهرستشده تشویق کرد.
14- افزایش طول مدت توجه را تقویت کنید:
معلم میتواند منحنی مدت زمانی را که کودک قادر به حفظ توجه خویش است ترسیم کند و کودک آن را مشاهده و تثبیت کند.
15- انعطافپذیری تغییرات توجهی کنترلشده را افزایش دهید:
مثلاً معلم در عینحال که مشغول صحبت کردن در کلاس است توجه دانشآموزان به مسئلهای را که روی تخته نوشته شده جلب میکند و توجه از محرک شنوایی به بینایی تغییر مییابد.
16- مدتزمانی را برای تغییرات توجهی در نظر بگیرید:
کودکان را باید بهخاطر جابهجایی سریع توجه از یک حرکت به حرکتی دیگر تقویت کرد.
17- در یک زمان واحد فقط از یک کانال حسی درخواستهایی داشته باشید؛
مثلاً وقتی معلم صحبت میکند، به کانال شنوایی کودک نیاز است؛ چنانچه معلم بخواهد کودک به چیزهایی که او میگوید گوش کند باید از استفاده از هر هدف دیگری که نیاز به استفاده همزمان از کانالهای بینایی و شنوایی کودک داشته باشد خودداری کند.
18- مدت زمان لازم برای تغییرات توجهی را کاهش دهید:
کودکان یاد بگیرند سرعت انعطافپذیری تغییرات توجهی خویش را از یک محرک به محرک دیگر افزایش دهند.
اخذ: بیتوته
راهبردهای اضافی برای بهبود توجه:
1- به کودک در موقعیت انفرادی آموزش دهید.
2- دروس را در حد ظرفیت تمیزدهندگی کودک نگهدارید و از روش شرطیسازی استفاده کنید.
تقویت و تعمیم محرک را تا جاییکه ظرفیت دارد افزایش داده و پس از آن کودک را در همان حالت نگهدارید زیرا افزایش بیشتر شرطیسازی باعث حواسپرتی کودک میشود.
پاولوف این آزمایش را روی پسربچهای 11ساله انجام داد و پسربچه شرطی شده بود که به یک زمانسنج آونگی که در دقیقه 140بار ضربه میزد پاسخ دهد. او به زمانسنجی که در هر دقیقه 90بار ضربه میزد پاسخ نمیداد. سپس 90 ضربه به 100ضربه در دقیقه افزایش یافت و بهتدریج به 140ضربه رسید. پسربچه به 90 تا 120 ضربه، پاسخهای صحیح میداد. اما در این نقطه یعنی 120ضربه قوه تمیزدهندگی پسربچه مختل شد و واکنشهای منفی نشان داده و بهشدت آشفته و حواسپرت میشد.
3- موفقیت کودک را افزایش دهید:
اگر کراراً به کودکان تکالیف دشواری داده شود که نتوانند آنها را انجام دهند توجه به محرک مربوطه را متوقف میکنند و ناکامی مکرر، انتظار شکست را در کودک بهوجود میآورد. میتوان با ارائه تکالیفی که برای کودک موفقیتهایی را بهبار میآورد و با قراردادن تکالیف آسان در میان تکالیف مشکل از ایجاد احساس شکست در کودک جلوگیری کرد.
توجه به محرکهای مربوطه را تقویت کنید: چنانچه معلم از کودک بخواهد به محرکهای مربوطه پاسخ دهد این احتمال قوی وجود دارد که به محرکی پاسخ دهد که بهدنبال آن تقویت وجود دارد. تقویت میتواند از طریق عبارات کلامی، دادن ستاره و ژتونهای رنگی باعث حس موفقیت در کودک شود.
5- تکنیکهای خودنظارتی را تعلیم دهید:
الف) کودک و معلم تصمیم بگیرند که چه نوع رفتار توجهی باید رشد داده شود.
ب) به کودک آموزش دهید هنگامی که به محرک خاصی توجه نمیکند آن را بازبینی کرده و یادداشت کند.
ج) توافق بر یک تقویتکننده که میتواند برای پاداش رفتار توجه مفید باشد (با استفاده از نوار ضبطصوت و سپس با استفاده از خودتمجیدی).
کلمات کلیدی: