پیشنهاد به والدین

والدین نقش مهمی در کمک به آموزش املای فرزندان خود دارند؛ با وجود این، تعداد کمی از والدین از بهترین روش آموزش آگاهی دارند روش مرسوم والدین این است که از کودک، املای کلماتی را سئوال می کنند که از یک فهرست حفظ کرده است. این روش، شیوه ی مناسبی برای کودکان با مشکل املای ویژه نیست. بنابراین من روش دیگری را توضیح می دهم که در آن والدین نقش فعال و مثبت تری را در کمک به یادگیری املای فرزند خود ایفا می کنند. این روش برای کودکان با مهارت های آوایی ضعف یا مهارت های یاد داری دیداری ضعف مناسب است. اول، هدفتان آموزش روزمره ی تعداد محدودی کلمات باشد؛ معمولاً سه کلمه کافی است.

زمانی را انتخاب کنید که هر دو احساس آرامش می کنید و مضطرب نیستید. جلسات آموزشی باید با تشویق فراوان و مطابق با پیشنهادات صورت گیرند.

هر جلسه باید در حدود 15 دقیقه طول بکشد و ترجیحاً همه روز باشد. حساب آموزشی کوتاه و منظم بهتر از جلسات طولانی و نامنظم است. قبل از جلسه، کلماتی را برای آموزش انتخاب کنید که از فهرست کلمات مدرسه باشد. هر کلمه را به حروف تشکیل دهنده اش تجزیه کنید و هر حرف را روی یک کارت سفید بنویسید. برای مثال، correct cor   و rect   را در کارت دیگری بنویسید با bip-po-pot-a,mus   و hippopotamus   را در پنج کارت جداگانه بنویسید.

توجه کنید که حروف مشابه همیشه جدا از هم باشند.

فرزندتان را در یک میز کاملاً روشن در مقابل خودتان بنشانید، کارت هایی را که اولین کلمه را می سازند به طریقی صحیح در جلوی کودک قرار دهید. از او بخواهید که کلمه را با صدای بلند بخواند. آن گاه کارت ها را جمع کنید و تک تک در جلوی کودک قرار دهید. از او بخواهید که به کارت نگاه کند و خودتان چهار ثانیه منتظر بمانید (به آرامی و به آهستگی بشمارید یک، دو، سه و چهار)

در حالی که فرزند شما به کارت نگاه می کند، مراقب و مطمئن باشید که حواسش پرت نیست. آن گاه از او بخواهید که کارت را بخواند به کارت بعدی بروید و این روش را تا وقتی که همه ی کارت ها به نوبت نگریسته و خوانده شوند، تکرار کنید اکنون فرآیند بینش یابی کلمه را مجدداً و کارت به کارت تکرار کنید. زمانی که این کارت تمام شد، کارت ها را بردارید و برگه سفید را به فرزندتان بدهید. از او بخواهید کل کلمه را از حفظ بر روی برگه بنویسید.

اگر کلمه را صحیح نوشت او را تشویق کنید، اگر در نوشتن درست کلمه مشکل داشت به آرامی بخش به بخش به او دیکته کنید.

اینکه به کلمه ی بعدی بروید و هر کلمه ی تازه را در طریقی مشابه آموزش دهید. از این روش تخطی نکنید. حتی اگر فرزندتان خواست میان بر بزند.

در آغاز جلسه ی بعدی، کلماتی را که قبلاً فرزندتان آموخته است به او دیکته کنید و ببینید که آیا می تواند املای آنها را بنویسد یا نه. اگر املای صحیح یک کلمه را نوشت او را تشویق کنید. اگر نتوانست، کارت های این کلمه را بیرون آورید و مجدداً او را آموزش دهید.

لازم است، قبل از اینکه کودک بتواند املای صحیح کلمات را بنویسد، آن ها را چندین بار به او آموزش دهید اگر فرزندتان نتوانست املای صحیح کلمه ای را که قبلاً آموخته است بنویسید به او بگویید «خودت تلاش کردی، اجازه بده کارت های این کلمه را بیرون آورم و تک تک آن ها را نگاه کنی». کل فرآیند «کارت بازی» برای یادگیری املا باید در طریقی دوستانه و صمیمی برگزار شود جلسه را با جمله ی نظیر «عالی بود، فردا مجدداً بازی می کنیم» خاتمه دهید.

در این روش آموزش، والدین به فرزندشان در تجزیه کردن کلمات به بخش ها، فرصت دادن و تشویق کردن او، حفظ کردن هر بخش و آن گاه آزمایش کودک در طریقی که موفق شود کمک می کنند. روش دیگر کمک با مشکلات املایی ویژه از طریق برنامه های کامپیوتری املایی است.

نرم افزارهای آموزشی می تواند برای کامپیوتر خانه خریداری شود یا اسباب بازی های کامپیوتری کوچک برای آموزش املاء از پیش برنامه ریزی شده اند، می تواند خریداری گردد یک مورد از مثال دوم «یادگیری» املاء کمک کامپیوتر است که توسط کارخانجات تگزاس ساخته شده است.

نرم افزار و کامپیوترهای از پیش برنامه ریزی شده بایستی به دقت انتخاب شوند، به طوری که از لحاظ آموزشی معتبر باشند موردی از یک برنامه ی خوب، برنامه ای است که تصویری را نشان می دهد و آن گاه از کودک می خواهد که املای صحیح آن را بنویسد و اگر موفق شد جایزه ای به او می دهد. این نوع برنامه اغلب سبب می شود که کودک زمان بیشتری را صرف تمرین املا کند، زیرا لذت بخش است. کودک به جای تمرین کردن برنامه ی املا به بازی های کامپیوتری مشغول شود کار خطرناکی است، با این دلیل نظارت لازم است. گاهی بازی های دیگر برای پاداش دادن به زمان صرف شده برای تمرین املا به کار می رود.

واژه نامه های املایی

پیدا کردن یک کلمه در واژه نامه ی معمولی نیازمند آگاهی از چگونگی املای کلمه است. واژه نامه های ویژه ای وجود دارند که برای کودکان با مشکل املای ویژه سودمند.

در این واژه نامه ها، کلمات با املای صحیح در بخش سیاه و کلمات با املای غلط در بخش قرمز قرار گرفته اند. برای مثال، اگر کودکی بخواهد کلمه ی knife   را پیدا کند، آن را در زیر هر دو حرف   (knife)k   و   (nife)   خواهد یافت. Nife   در بخش قرمز خواهد بود و املای صحیح آن در بخش سیاه.

یک راه حل مناسب تر، «واژه ی کامپیوتری» کوچک است. این واژه نامه به اندازه ی ماشین حساب دستی است و تقریباً یکصد هزار کلمه را با املای صحیح ذخیره می کند. کودک می تواند کلمه ی sykology   را تایپ کرده و آن گاه کلید در املا را فشار دهید؛ نتیجه این کار، صفحه نمایش psychology  را نشان خواهد داد.

طی بررسی های انجام شده و آزمون وکسلر و بررسی دفتر دیکته کودک مشخص گردید که کودک مشکل وارونه نویسی و قرینه نویسی دارد.

برنامه های آموزشی و توانبخشی برای این کودک پیش بینی شده، بر شرح ذیل می باشد:

1- می توان از تمام فعالیت هایی که برای درمان نارسانویسی مفید می باشد، برای درمان وارونه نویسی کودک هم استفاده کرد. که در ذیل به چند فعالیت اشاره می کنیم:

- به وضعیت نوشتن کودک، هنگامی که تکالیف نوشتنی خویش را انجام می دهد توجه کرده و آن را اصلاح کنید.

- کاغذ یا دفتری که در آن می نویسد تقریباً راست باشد، بدین معنی که لبه ی کاغذ با لبه پایین میز تحریر، زاویه ای در حدود 15 درجه داشته باشد.

- نحوه ی مداد دست گرفتن دانش آموز باید صحیح باشد. مداد بین انگشت شصت و انگشت اشاره قرار گرفته و از بالای قسمت تراشیده گرفته شود.

- اگر انگشتان و عضلات کوچک و بزرگ دست، ضعیف یا کوچک هستند از مدادهای باریکتر (با نظر کمتر از مدادهای معمولی) استفاده شود و مداد خیلی کوتاه نباشد.

- تقویت عضلات کوچک و بزرگ دست

- تقویت هماهنگی چشم و دست

2- تن آگاهی: دانش آموز باید بتواند اندام هایش را بشناسد. به این منظور از او می خواهیم هر اندامی را نام می بریم با دستش نشان دهد.

3- آدمکی را از مقوا می سازیم به گونه ای که اندام هایش قابلیت حرکت داشته باشد. سپس گردن و دست های آدمک را یک به یک به سمت چپ، راست، بالا یا پایین می چرخانیم و از کودک می خواهیم که همان حرکت ها را تقلید کند.

4- مربی می تواند رو به روی کودک بایستاد و هر کدام از اندام هایش را حرکت دهد و کودک همان حرکت ها را تکرار کند مثلاً مربی دست چپش را بلند و دانش آموز نیز باید دست چپش را بلند کند.

5- مربی می تواند از تصاویر زیر استفاده نماید. در این تصاویر دانش آموز باید شکل هایی را که در نقطه چین ها می بیند در قسمت رو به رو تصویر رسم نماید.

برگرفته از مقاله سرکار خانم اسکندری