حمام شیخ بهایی یکی از شاهکارهای معماری و مهندسی جهان است. ایران زمین از داشتن چنین فرزندانی به خود می‌بالد.حمام شیخ بهایی مربوط به دوره صفویه است که با مهندسی شیخ بهایی ساخته شده است، سیستم گرمایی این حمام از شاهکارهای مهندسی با استفاده از قوانین فیزیک و شیمی محسوب می‌شود.
آب این حمام با سیستم "دم و گاز" یعنی از گاز متان فاضلاب مسجد جامع و چکیدن روغن عصارخانه شیخ بهایی که در مجاورت حمام قرار دارد روشن می‌شده است.
عصارخانه محلی برای تهیه روغن از دانه‌های روغن بوده است.
این حمام با استفاده از این سیستم پیچیده مهندسی به مدت طولانی تنها با یک شمع روشن می‌شده است.
این حمام از نظر معماری مانند سایر حمام‌های دوره صفویه دارای ویژگی‌های آن دوران است.
متاسفانه تا مدتی پیش این حمام تاریخی به ذباله‌دانی و محل تجمع افراد معتاد تبدیل شده بود و جالب اینکه این حمام 30 وارث پیدا کرده بود!!
چندی پیش حفاظت از این اثر منحصر به فرد آغاز شد و به زودی مرمت آن آغاز خواهد شد.
حمام شیخ بهایی در شعاع یکصدمتری جنوب گنبد نظام الملک (جنوب مسجد جامع عتیق) در محله «در دست» قرار دارد.
تاریخ ساخت آن را سال 1065 عنوان می‌کنند و طراحی آن را به شیخ بهایی نسبت می‌دهند.
در اقوال آمده که این حمام اسرار آمیز خزینه‌ای دارد که آب آن خودکار و بدون مصرف انرژی مستقیم گرم می‌شده است.
البته بنا برنظر رایج‌انرژی گرمایی حمام از گاز و انرژی مالی فضولات و فاضلاب تامین می‌شده که از طریق سفالینه‌های تهیه شده و مکش گازهایی چون متان و اکسید گوگرد استفاده می کرده است.
حمام شیخ بهایی بنایی عمومی بوده که به مرور در تصرف اشخاص درآمده و گفته می‌شود زمانی حتی کارگر حمام نیز ادعایی از حمام داشته است.
در حال حاضر تا پیش از تملک نزدیک به 30 نفر ادعای سرقفلی و مالکیت این اثر را داشتند.
